Agapanty emanują majestatem i elegancją – te ich smukłe łodygi, delikatne baldachogrona o subtelnych, chłodnych odcieniach płatków. Pomimo swoich niemal metrowych gabarytów nadal wydają się lekkie, a kompozycja z ich udziałem ma w sobie „dużo powietrza” – to jeden z najmilszych komplementów odnośnie roślinnych zestawień, jakie może usłyszeć Ogrodnik. To między innymi dlatego uczucie, jakim darzymy te rośliny można nazwać agape – miłością idealną.
7 CIEKAWOSTEK O AGAPANCIE
1. Uwielbiamy nazwy roślin, które kryją w sobie historię. W 1788 Charles Louis L’Héritier de Brutelle najwyraźniej obdarzył ten właśnie gatunek najwyższą formą miłości – gr. agape ( gr. anthos – kwiat). Jest to miłość czysta, bezwarunkowa, bezgraniczna. Patrząc na te rośliny w zupełności go rozumiemy.
Jesteśmy z faktu ich istnienia wielce agapeo – czyli zadowoleni. A powodów jest wiele:
kwitnie długo i obficie od lipca do września (jeśli usuwamy przekwitające kwiatostany – nawet do października)
roślina ma imponujące gabaryty – już jedna, metrowa sztuka w donicy robi odpowiednie wrażenie
agapantu niemal nigdy nie atakują szkodniki czy patogeny (bywa pożywieniem dla gąsienic ćmy Neuranethes spodopterodes).
2. W zależności od tego, którego botanika zapytamy, na świecie mamy 6-10 gatunków agapantu (dla wnikliwych: Zonneveld & Duncan podają 6 gatunków). Gatunki stosunkowo łatwo się ze sobą mieszają, stąd spora ilość hybryd i kultywarów – również takich, które uprawiać można w chłodniejszym klimacie.
3. Wszystkie pochodzą z rejonu Afryki Południowej: Lesotho, Mozambiku, Swazilandu. Obecnie jednak spotkamy agapanty w niemal każdym, niezbyt mroźnym rejonie świata w roli rośliny ozdobnej. W ciepłych strefach 9-11 np. USA czy Australii zdziczałe agapanty uciekły z ogrodów i rosną sobie w stanie naturalnym.
4. W Nowej Zelandii roślina tak się rozgościła, że prawie wylądowała na liście NPPA roślin zakazanych do uprawy – ale ogrodnicy się zbuntowali i agapant nadal występuje w tamtejszych ogrodach, choć pod większą kontrolą (np. obowiązkowe usuwanie przekwitających kwiatów, by zapobiegać rozsiewaniu się).
5. Z uwagi na swoje pochodzenie agapant nazywany jest potocznie afrykańskim hiacyntem lub afrykańską lilią – lecz nazwy te wywołują płacz i zgrzytanie zębów u każdego botanika.
6. W skali OPALS alergenność agapantu jest bardzo niska 2/10.
7. Według afrykańskiej mistyki agapant ma rolę sprzymierzeńca kobiet. Zapewnia płodność i zdrowie. Noszenie przy sobie fragmentu tej rośliny chroni także przed uderzeniem pioruna…
JAK UPRAWIAĆ AGAPANTY?
Ponieważ Polska to nie San Francisco agapanty najwygodniej uprawiać w donicach, wystawianych na zewnątrz po 15 maja i chowanych przed mrozem w październiku.
Uprawa gruntowa agapantów także jest możliwa, pod warunkiem, że nie należymy do zapominalskich i nie wypadnie nam z głowy, by w porę wykopać i schować kłącza, zanim mróz kąśnie ziemię. Dla ułatwienia sobie życia zadołujmy rośliny w plastikowych okrywkach, które wyjmiemy z ziemi szybciej, bez uszkadzania kłącz.
Kiedy można się porwać na próbę zimowania kłącz w gruncie? Jeśli:
dysponujemy osłoniętym stanowiskiem
nasz agapant to kultywar, wyhodowany dla stref 6-7
kłącza posadzimy głębiej (10cm) i już w połowie września zaczniemy grubo mulczować glebę wokoło rośliny np. z użyciem kompostu liściowego – warstwę ochronną rozkopujemy nie wcześniej niż w maju.
Jednak jeśli nie lubimy ryzykować, wtedy nasze ukochane agapanty:
sadzimy do donic lub mis (z odpływem!) o średnicy 35-50cm (dobieramy średnicę do wielkości sadzonki – agapant lubi mieć trochę ciasno) na głębokości 6-8cm.
w podłoże piaszczysto-gliniaste z grubą warstwą drenażu na dnie z keramzytu
w naturze agapant rośnie najlepiej w strefach, gdzie roczny opad sięga 500mm. Dlatego utrzymujmy stałą, lekką wilgotność podłoża (lecz bez zabagniania – zawsze sprawdzamy palcem ziemię, zanim sięgniemy po konewkę)
nawozimy regularnie co 2 tygodnie nawozami do roślin kwitnących lub dla wygody – mieszamy podłoże ze stopniowo uwalniającym się nawozem typu osmocote.
jesienią podlewamy coraz mniej aż do zamarcia części nadziemnej. Agapant zimujemy w jasnym pomieszczeniu, gdzie temperatura nie spada poniżej 2oC.
Agapanty kochają słońce, ale w półcieniu kwitną dłużej, choć mniej obficie.
Jak je rozmnożyć? Kwiaty łatwo zawiązują nasiona – można spróbować mnożyć je w ten sposób lub dzieląc wiosną kłącza.
