Gleba przeciętna, jałowa. Piach, kamienie, glina. Sucho. Jak popada – błotko. Podłoże kwaśne, bo dookoła świerki. Albo zasadowe jak pod lucernę. Słońce pali latem, zimą hula wiatr. Skarpa. Klomb na tyłach ogrodu. Zieleń osiedlowa. Gazon przed firmą. Rety. Co za miejsce. Nie do życia. Co tu posadzić? Irga. Zawsze sobie poradzi.
MIEJSKA IRGA
Jest to jedna z tych roślin, których tak wiele mijamy co dzień, nawet ich nie dostrzegając. Skromne krewne róż i jabłoni. W naturze występują w Azji, w rejonie Himalajów. Cztery gatunki irgi spotkamy także dziko rosnące na terenie Polski np. irgę błyszczącą / C. lucidus/
Gatunki ozdobne rosną w parku, na skwerach, natkniemy się na nie przemierzając osiedla, dzielnice, ulice. Po prostu rosną i dzielnie pełnią swoją funkcję.
Dzięki nim wiele dotychczasowych klepisk dosłownie ożyło:
obfite kwitnienie zapewnia pożytek owadom
rozłożysty krzew chroni glebę przed erozją
po obfitym kwitnieniu równie obficie pojawiają się owoce, będące nie tyle ozdobą, co pokarmem dla awifauny.
Nikt ich przeważnie nie podlewa, nie nawozi. Co jakiś czas tylko pojawiają się nożyce, by dociąć ów wylewający się zielony dywan równo do krawędzi.
Irga – Cotoneaster sp.. Jedna z odporniejszych, uniwersalnych roślin ozdobnych. Podczas najbliższego spaceru z ciekawości policzmy, ile razy na nią trafimy po drodze. Teraz, gdy zdobią ją karminowe koraliki owoców, jest lepiej widoczna. Warto zauważyć, na jak odmiennych stanowiskach ją spotkamy – od zacienionych skwerów po słoneczne patelnie ronda.
Czy irgi można uprawiać w pojemnikach?
Jeśli radzą sobie w betonowych, rozpadających się gazonach miejskich, to w pięknej donicy na tarasie irga poradzi sobie bez wątpienia. Będzie wręcz szalenie szczęśliwa. Możemy posadzić ją samą lub jako element kompozycji z bylinami, trawami i np. miniaturową sosną. Irga może rosnąć z niemal każdą rośliną ogrodową.
DZIELNE IRGI
Spośród wielu gatunków i odmian irgi na uwagę zasługuje 8 z nich:
#1 C. atropurpureus (irga purpurowa) 'Variegatus’
Krzew okrywowy rosnący nawet w mocnym cieniu. Płaskie, ościście rozgałęziające się pędy pokładają się po ziemi, okrywając ją stosunkowo szybko. Osiąga wysokość ok. 1m przy dwukrotnie większej szerokości. Drobne liście posiadają piękny, biały brzeg, nadający elegancji. Intensywne owocowanie to kolejna zaleta tej irgi. I można ją sadzić w całkowitym cieniu. Warto powtórzyć. Bowiem nie ma wiele takich roślin.
#2 C. dammeri (I. Dammera) 'Mooncreeper’
Ten księżycowy wspinacz można posadzić i na patelni i w piwnicy (niemalże…). Ma szerokie spektrum tolerancji nasłonecznienia, kwasowości i wilgotności podłoża. Przy wysokości maksymalnej 10-15cm (sic!) to prawdziwy żywy dywan, którym przykryjemy każdą łysinę jałowego gruntu.
#3 C. horizontalis (i. pozioma)
Irga o ażurowym pokroju, metrowej średnicy i wysokości. Wesołe pomarańczowe jesienne wybarwienie i długo utrzymujące się czerwone owoce sprawiły, że rośnie na niemal każdym „skalniaku”, ku uciesze kosów.
#4 C. lucidus (i. błyszcząca)
Nazwę zawdzięcza półzimozielonym, wyjątkowo lśniącym, kragłym liściom. Najczęściej spotkamy ją w formie żywopłotów na stanowiskach, gdzie nawet pospolity ligustr złożył wymówienie. Jesienną porą irga staje w płomieniach – spektakularnie wybarwia się w gorącej gamie. Na pędach długo pozostają kolorowe liście i stosunkowo duże, czarne owoce.
#5 C. salicifolius (i. wierzbolistna) 'Parkteppich’
Parkowy dywan z irgi robi wrażenie tempem wzrostu – przy wysokości ok. 50cm rozpościera się nawet na 3m szerokości. Kwitnie i owocuje. Oczywiście. W słońcu i półcieniu.
#6 C. 'Ursynów’
Po pladze ćmy bukszpanowej irga ta znalazła zastosowanie jako roślina obwódkowa. Nie formowana dorasta do 4ocm wysokości przy szerokości nawet 3m. Obficie kwitnie, kwiaty o przyjemnym zapachu. Owoce liczne, pomarańczowe.
#7 C. procumbens (i. płożąca) 'Streib’s Findling’
Irga miniaturowa, idealna do pojemników i na podwyższone rabaty. Zimozielony, wolnorosnący, niemal płaski (wysokość 10-15cm). Kwiaty liczne, lekko różowe, wonne. Owoce czerwone, koralikowe.
#8 C. x suecicus (i. szwedzka)
Nadaje się do nasadzeń nawet w najzimniejszych rejonach kraju. Będzie płożyć się choćby i po skale. Rośnie i okrywa szybko duże powierzchnie. Wysokość ok. 1m przy 3 razy większej szerokości. Pędy przykopane ziemią łatwo się ukorzeniają.
