Listopad w ogrodzie to taki czas, kiedy w głowie początkującego ogrodnika wyrasta wiele pytań. Dziś odpowiemy na najczęściej kiełkujące i zasilimy podatny grunt poradą. Czy w listopadzie można jeszcze sadzić, przesadzać, siać, ciąć, kopać, nawozić…? Gdy przed zimowym snem jeszcze targa nami entuzjazm, dobrze byłoby zużytkować siły na sensowne i efektywne ogrodowe zabiegi.
CZY W LISTOPADZIE MOŻNA…
1. Czy w listopadzie można jeszcze sadzić cebule?
Dopóki ziemia pozwala i nie ugryzła jej jeszcze zmarzlina można sadzić cebule: tulipanów, szafirków, narcyzy i żonkili, przebiśniegów, krokusów. Wybierajmy tylko zdrowe, jędrne cebule. Zarówno te sadzone w gruncie jak i w donicach przykryjmy po zakopaniu ochronną warstwą jedliny lub liści. Gałąź na rabacie przypomni nam także wiosną, żeby w tym miejscu już nie kopać…
2. Czy w listopadzie można sadzić żywopłoty?
Dopóki ziemia nie zamarzła można sadzić gatunki żywopłotowe tj. grab, buk, głóg – dostępne jesienną porą z „gołym korzeniem”. Chrońmy korzenie przed zaschnięciem na czas transportu. Jeśli nie sadzimy żywopłotu w dniu dostawy, umieśćmy sadzonki w pojemniku z wodą lub chociaż przykopmy „na szybko” wilgotną ziemią. Pamiętajmy o podlaniu tuż po posadzeniu, nawet jeśli grunt jest wilgotny.
3. Czy w listopadzie można nawozić?
Raz na trzy lata (co 2 na glebach lekkich) warto w listopadzie przekopać glebę ze świeżą dawką obornika. Traktujemy tak grunty w ramach przygotowania ich do wiosennych nasadzeń.
Ważne: nie sypiemy świeżego obornika pod rośliny jesienią.
4. Czy wapnować podłoże w listopadzie?
To ostatni termin, by skorzystać z wapna w formie tzw. „aktywniejszej”, tlenkowej – CaO. Raz na 2-3 lata warto przeprowadzić odkwaszanie podłoża, by uwolnić związane składniki odżywcze oraz poprawić warunki glebowe dla roślin preferujących podłoże o pH zbliżonym do obojętnego. Wapno pomoże także w kuracji np. drzew sadowniczych, likwidując w podłożu przetrwalniki patogenów.
5. Czy grabić liście?
W tym roku nie grabmy liści poza ścieżkami czy placami. Warstwa liści to naturalna ochrona życia glebowego, a także źródło próchnicy. Zgrabione, czyste liście ze ścieżek dorzucajmy do kompostu.
6. Czy w listopadzie można przesadzać rośliny?
Można przesadzić młode drzewa i krzewy, które już zrzuciły liście. Przesadzajmy z dużą bryłą ziemi we wcześniej wykopany, odpowiednio większy dół. Podlewamy roślinę przez tydzień, nawet jeśli podłoże było wilgotne, a także zimą, jeśli będzie bezśnieżna i sucha. Nie przesadzajmy rozrośniętych traw, bylin – poczekajmy z tym do wiosny.
7. Czy w listopadzie można zakładać trawnik?
Lepiej nie. Poczekajmy do wiosny. Nawet, jeśli ciepłe dni kuszą i wlewają w nas nadzieję, że się uda, znając życie natrudzimy się, nakopiemy, nagrabimy, nawalcujemy, nasapiemy, napodlewamy a gdy tylko trawa skiełkuje – ugryzie go przymrozek. Szkoda pracy.
8 . Czy w listopadzie można siać kwiaty łąkowe?
Tak. Zamiast trawnika może zatem lepiej wysiać łąkę? Wiele rodzimych gatunków kwiatów łąkowych szybciej kiełkuje i lepiej kwitnie, jeśli ich nasiona przezimują w gruncie. Siejmy zatem np. maki, chabry, wiesiołki, kąkole, firletki, złocienie, rumianek, żmijowce.
9. Czy w listopadzie można sadzić drzewa owocowe?
Sadzimy jabłonie, grusze, śliwy a także krzewy owocowe: porzeczki, agrest, maliny. Z sadzeniem czereśni, moreli i brzoskwiń poczekajmy do marca.
10. Czy w listopadzie można ściółkować?
Jak najbardziej. Sprzyja temu naturalnie podwyższona wilgotność podłoża a także fakt, że wiele uporczywych „chwastów” zamarło samych i nie musimy ich na klęczkach wyrywać przed ściółkowaniem. Jesienna warstwa ściółki może być też wyjątkowo grubsza niż w sezonie.
11. Czy w listopadzie można siać warzywa?
Tak, choć niewiele. Siejemy warzywa na wczesnowiosenny zbiór, a posiane przykrywamy zawsze dodatkową warstwą słomy lub liści. Siejemy: marchew (tylko odmiany odporne na niskie temperatury – sprawdźmy informację na opakowaniu), koper ogrodowy, pietruszkę korzeniową, pasternak, jarmuż, szpinak, kapustę pakchoi.
