Jarzębina to nie żona jarząba, tylko…też jarząb. I choć według epitetu – pospolity – to w jej uroku nie ma nic przeciętnego. To jedno z naszych najulubieńszych drzew, darzone szczególnym zainteresowaniem w jesiennym okresie – przez wszystkich spragnionych intensywnych barw, dostarczanych przez jarząbowe ulistnienie i owocostany. A w okresie zimowych chłodów jarząby okupują licznie kwiczoły, rudziki, gile, drozdy, jemiołuszki i oczywiście jarząbki. Dlatego warto mieć jarząba w ogrodzie, a choćby i na tarasie w donicy!
Większość przedstawicieli z rodzaju Sorbus osiąga rozsądne rozmiary 5-10m wysokości przy średnicy korony pozostającej w proporcji ok. 1/2 wysokości. Pokrój drzewa przyjmuje formy owalne, szerokostożkowe, lekko koliste. W formie szczepionej na pniu często spotykane są odmiany o pokroju płaczącym typu ‘Pendula’.
Ze względu na swoją wysoką tolerancję dla podłoża i warunków nasłonecznienia, powszechnie występują w ogrodach prywatnych i miejskich: w roli drzew parkowych i alejowych. W drugim przypadku szczególnie często spotykamy jarząb pospolity w kolumnowych odmianach ‘Fastigiata’ i jarząby szwedzkie o pełnym liściu i większych, lekko podłużnych owocach.
KOLOROWE KORALE
W obrębie rodzaju jarząb /Sorbus sp./ występuje ponad 80 gatunków i prawie 200 mieszańców, spośród których hodowcom niemal co roku udaje się uzyskać nowe, ciekawe odmiany. Nic zatem dziwnego, że poza tradycyjnie pomarańczowymi owocami, na jarząbach zobaczyć można także różowe, białe czy żółte korale! Jarząby o ciekawych owocach:
Sorbus arnoldiana ‘Red Tip’ – owoce bladoczerwone na czerwonych ogonkach
‘Coral Pink’ – koralowe
‘Golden Wonder’ – żółte
S. AUTUMN SPIRE ‘Flanrock’ – złotożółte
S. ‘Pink Veil’ – białe z różowym rumieńcem
S. ‘Joseph Rock’ i jarząb kaszmirski zawiązują owoce perłowobiałe.
KOLOROWE LIŚCIE
Jarząby cechuje intensywne wybarwienie ulistnienia jesienią. Niektóre gatunki i odmiany mają ciekawe ulistnienie przez cały sezon:
J. mączny ‘Magnifica’ – srebrzystolistny i ‘Lutescens’ – jasnosrebrzyste liście w odcieniu szałwiowym
J. pospolity ‘Aurea’ – liście seledynowożółte
J. ‘Dirkenii’ – liście żółte na czerwonych ogonkach.
CIEKAWE JARZĄBY
Jarząby jadalne to np. S. aucuparia var.moravica – jej słodkokwaśne owoce nadają się na przetwory, nalewki i do doprawiania dziczyzny. Drzewo dorasta do 10m, korona jajowata, szeroka na 3-4m. Jarząb występuje także w postaci krzewiastej jako gatunek Sorbus setschwanensis. W naturze spotkamy go w chińskich zaroślach, gdzie widoczny staje się dopiero w okresie intensywnego, jesiennego przebarwiania się liści. Tworzy 2-3m kule.
